သင့္က်န္းမာေရးအတြက္ မိဘတို႔ကို ေမးသင့္ေသာ ေမးခြန္း ၁၀ ခု

သင့္မိဘေတြ သြားက်ဳိးတဲ့ အရြယ္ကေန ရင္ပူေ၀ဒနာခံစားရတဲ့အထိ က်န္းမာေရးရာဇ၀င္ကို ေမးျမန္းပါ။ သင့္မိဘရဲ႕ က်န္းမာေရးရာဇ၀င္ကုိ သိနားလည္တာဟာ သင့္မွာ ေရာဂါေ၀ဒနာအမ်ားစု ျဖစ္ႏိုင္ေျခကို ခန္႔မွန္းသိရွိႏိုင္တာေၾကာင့္ သင့္မိဘေတြကို ေမးသင့္တဲ့ ေမးခြန္း ၁၀ခုကို ေဖာ္ျပေပးလိုက္ပါတယ္။

(၁) အရင္က ကင္ဆာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးထိတ္လန္႔ခဲ့ဖူးလား

ကင္ဆာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ထိတ္လန္႔ဖူးတယ္လို႔ မိဘေတြက ေျပာခ်င္ၾကမွာမဟုတ္ပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ ဒါက အထူး သျဖင့္အူမႀကီး ကင္ဆာနဲ႔ ပတ္သက္ရင္ အသက္ကယ္ႏိုင္တဲ့ သတင္းအခ်က္အလက္ကို ေပးႏိုင္ပါတယ္။ အူမႀကီးထဲမွာ အသားလံုး(Polyps)လို႔ေခၚတဲ့ ကင္ဆာမဟုတ္တဲ့ အလံုးရွိတဲ့အခါ အဲဒီအသားလံုးကို အူမ ႀကီးၾကည့္မွန္ေျပာင္း (Colono-scopy)နဲ႔ ၾကည့္ၿပီး ေသးငယ္ေအာင္ကုလိုက္ရင္ ကင္ဆာျဖစ္ေပၚမႈကို ရပ္ တန္႔ႏိုင္ပါတယ္။ ဒီအသားလံုးက မ်ဳိး႐ိုးလုိက္ႏိုင္ေျခ ရွိတဲ့အတြက္ သင့္မိဘမွာအသားလံုးရွိရင္ သင့္မွာ အူမ ႀကီးကင္ဆာျဖစ္ႏိုင္ေျခ ရွိပါတယ္။ မိခင္မွာ သားအိမ္ေခါင္းဆဲလ္ပံုမမွန္ျဖစ္ဖူးရင္ (ကုသမႈမ မခံယူပါက ကင္ဆာျဖစ္ႏိုင္) သမီးျဖစ္သူမွာ သားအိမ္ေခါင္းဆဲလ္ပံုမမွန္ျဖစ္ႏိုင္ေျခရွိလို႔ သားအိမ္ေခါင္းအသားစ ယူ စစ္ေဆးမႈကို ခံယူသင့္ပါတယ္။

(၂) ဘယ္အခ်ိန္က အၾကားအာ႐ံု စတင္ဆံုး႐ႈံးခဲ့တာလဲ

အၾကားအာ႐ံု စတင္ဆံုး႐ႈံးတဲ့ အသက္အရြယ္ဟာ အေရးႀကီးပါတယ္။ အသက္ ၆၀ အရြယ္မွာ နားနာ့ဗ္
ေၾကာေတြစတင္ထိခိုက္မႈေၾကာင့္ အၾကားအာ႐ံု စတင္ဆံုး႐ႈံးေလ့ရွိပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ မိသားစု မ်ဳိး႐ိုးနဲ႔ ဆက္
ႏႊယ္ၿပီး တခ်ဳိ႕လူေတြကေစာေစာစီးစီး အၾကားအာ႐ံု ဆံုး႐ႈံးေလ့ရွိပါတယ္။ သင့္မိဘႏွစ္ပါးစလံုးက အသက္ ၆၀ အရြယ္မွာ နားၾကားကိရိယာတပ္ဆင္ရရင္ သင့္မွာလည္း တပ္ဆင္ရႏိုင္ေျခရွိပါတယ္။သင့္မိဘေတြက အသက္ ၃၀အရြယ္ကစၿပီး အၾကားအာ႐ံုဆံုး႐ႈံးရင္ အလယ္နားရွိ အ႐ိုးမာေက်ာမႈျဖစ္ၿပီး အၾကားအာ႐ံု တျဖည္းျဖည္းဆံုး႐ႈံးလာတာျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ဒါက လူ၁၀၀မွာ တစ္ဦးပဲ ျဖစ္တတ္ၿပီး မ်ဳိးဗီဇဆက္ႏႊယ္မႈရွိပါ တယ္။ ငယ္ငယ္ရြယ္ရြယ္နဲ႔ အၾကားအာရံုဆံုး႐ႈံးတာဟာ မ်ဳိး႐ိုးလိုက္တတ္တဲ့အတြက္ အသက္ငယ္စဥ္မွ စၿပီး အၾကားအာ႐ံု စစ္ေဆးမႈကို ပံုမွန္ ခံယူေပးကာ ဆူညံတဲ့ အသံေတြနဲ႔ ထိေတြ႕မႈကို ေလွ်ာ့ခ်သင့္ပါ တယ္။

(၃) ေဆြမ်ဳိးထဲမွာ ႐ုတ္တရက္ ေသဆံုးသူ ရွိသလား

အ၀လြန္တာလို သိသာထင္ရွားတဲ့ဆိုးက်ဳိးမရွိဘဲ အသက္ ၄၀ ေအာက္အရြယ္မွာ ႐ုတ္တရက္ ေသဆံုးတာ ဟာ မ်ဳိး႐ိုးလိုက္တဲ့ ႏွလံုးေရာဂါေၾကာင့္ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ လူေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာမွာ ဒီအေျခအေနရွိေပမယ့္ အမ်ားစုက ရွိမွန္းမသိၾကပါဘူး။ႏွလံုးၾကြက္သားႀကီးၿပီး အလံုအေလာက္ မညႇစ္ထုတ္ႏိုင္ဘဲ ႏွလံုးခုန္ႏႈန္း ပံု မမွန္ျဖစ္တဲ့ အေျခအေန (Hypertrophic Cardiomyopathy)၊ ႏွလံုးညာဘက္အခန္းရွိ ၾကြက္သားႀကီးမား တဲ့အေျခအေနနဲ႔ ႏွလံုးရဲ႕ လုပ္ေဆာင္အားက်ဆင္းမႈ စတာေတြက အျဖစ္မ်ားၿပီးေဆြမ်ဳိးအရင္းအခ်ာ၊ တစ္ ၀မ္းကြဲ၊ ႏွစ္၀မ္းကြဲေဆြမ်ဳိးထဲမွာ ျဖစ္ဖူးရင္ သင့္မွာလည္း ျဖစ္ႏိုင္ေျခ မ်ားပါတယ္။ ဒီႏွလံုးေရာဂါေတြဟာ မိသားစုထဲမွာ ႐ုတ္တရက္ ေသဆံုးမႈျဖစ္ေစတဲ့အေၾကာင္းရင္းျဖစ္ၿပီး ႏွလံုးအေျခအေနကိုိိိိ သိႏိုင္ဖို႔ ECG ႐ိုက္ကာ စစ္ေဆးသင့္ပါတယ္။ ေရာဂါေတြ႕ပါက ေဆးကုသမႈခံယူၿပီး ထိန္းခ်ဳပ္ပါ။

(၄) ဆီးက်ိတ္ျပသနာျဖစ္ဖူးလား

ဒါကအမ်ဳိးသားေတြက ဖခင္ေတြကိုေမးသင့္တဲ့ ေမးခြန္းပါ။ သင့္ဖခင္ ဒါမွမဟုတ္ အဘိုးမွာဆီးက်ိတ္ကင္ဆာ ရွိရင္ သင့္မွာ ျဖစ္ႏိုင္ေျခ ၂ ဒသမ ၆ ဆပိုမ်ားပါတယ္။ အမ်ဳိးသားအမ်ားစုက ဆီးက်ိတ္ေ၀ဒနာ အေၾကာင္း
ေျပာရတာကိုသေဘာမက်တတ္ပါဘူး။ ဘယ္လိုပဲျဖစ္ျဖစ္ မိသားစုထဲမွာ ဆီးက်ိတ္ျပသနာရွိဖူးသလား ဆို တာ ေမးျမန္းသင့္ပါတယ္။တကယ္လို႔ ေရာဂါရွိဖူးရင္ သင့္အသက္ ၄၀ အရြယ္ကတည္းက စတင္ၿပီး ဆီး က်ိတ္စစ္ေဆးမႈကို ခံယူသင့္ပါတယ္။ ဆီးက်ိတ္ကင္ဆာမျဖစ္ေအာင္ ကာကြယ္ႏိုင္ဖို႔ အနီေရာင္အသားကို
ေရွာင္တာ၊ ျပည့္၀ဆီကို ေရွာင္တာ၊ လိုင္ကိုပင္း(ခရမ္းခ်ဥ္သီးအေရခြံက ထုတ္ယူထား) ျဖည့္စြက္ေဆး မွီ၀ဲ တာ၊ ေလ့က်င့္ခန္း ပံုမွန္လုပ္တာ စတဲ့ နည္းေတြကို လိုက္နာသင့္ပါတယ္။

(၅) သိုင္းရြိဳက္က်န္းမာေရးက ေကာင္းရဲ႕လား

အမ်ဳိးသမီး ၂၀ ဦးမွာ တစ္ဦးႏႈန္းဟာသိုင္းရြိဳက္ဂလင္း ထိခိုက္တဲ့ သိုင္းရြိဳက္ေရာဂါရွိေနတတ္ပါတယ္။ သိုင္း ရြိဳက္ဂလင္းဟာ ခႏၶာကိုယ္ဇီ၀႐ုပ္ျဖစ္ပ်က္မႈကိုဟန္ခ်က္ညီမွ်ေစတဲ့ ေဟာ္မုန္းေတြကိုထုတ္ေပးႏိုင္ၿပီး ႀကီး ထြားမႈနဲ႔ တျခားလုပ္ငန္းေဆာင္တာေတြအေပၚ သက္ေရာက္မႈ ရွိပါတယ္။ သင့္ေဆြမ်ဳိးသားခ်င္းမွာ သိုင္း႐ြိဳက္
ေရာဂါရွိရင္ သင့္မွာ ျဖစ္ႏိုင္ေျခ ၂၀ရာခိုင္ႏႈန္း ျမင့္မားပါတယ္။ သိုင္း႐ြိဳက္လုပ္ငန္း က်န္းမာတာက ကိုယ္၀န္ ပထမသံုးလပတ္အတြင္း သေႏၶသား ႀကီးထြားဖြံ႕ၿဖိဳးမႈအတြက္ အေရးပါတဲ့အတြက္ ကိုယ္၀န္မေဆာင္ခင္ သိုင္း႐ြိဳက္စစ္ေဆးမႈကို ျပဳလုပ္သင့္ပါတယ္။

(၆) ရင္ပူေ၀ဒနာ ရွိသလား

ရင္ပူတာက မ်ဳိး႐ိုးလိုက္ႏိုင္ပါတယ္။ သင့္မွာ အားနည္းတဲ့ အစာေရမ်ဳိျပြန္ၾကြက္သားစုရွိရင္ အစာအိမ္အက္ စစ္ေတြက အစာေရမ်ဳိျပြန္ကေန အထက္ကိုဆန္တတ္ၿပီး ရင္ပူေ၀ဒနာျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ သင့္မိခင္ ဒါမွမဟုတ္ ဖခင္ဟာ ရင္ပူေ၀ဒနာ ခံစားရရင္ သင့္မွာ ျဖစ္ႏိုင္ေျခမ်ားပါတယ္။ နာတာရွည္ရင္ပူတာက အစာေရမ်ဳိျပြန္ ကင္ဆာရဲ႕ အႀကိဳ လကၡဏာလည္း ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ရင္ပူေ၀ဒနာ ေလ်ာ့က်ေစဖို႔ အဆီမ်ားတဲ့ အစာ၊ ေကာ္ ဖီ၊ အယ္လ္ကိုေဟာ၊ ေခ်ာကလက္နဲ႔ ေဆးရြက္ႀကီး စတာေတြကို ေရွာင္ၿပီး ကိုယ္ေနဟန္ထားကို မတ္မတ္
ေနပါ။

(၇) အဘြားက ခါးကိုင္းသလား

သင့္မ်ဳိး႐ိုးမွာ အ႐ိုးပါးေရာဂါရွိရင္သင့္မွာ ျဖစ္ႏိုင္ေျခ ၈၀ ရာခိုင္ႏႈန္း ရွိပါတယ္။ အ႐ိုးပြၿပီး ခါးကိုင္းတာက အ
သက္ႀကီးတဲ့ လကၡဏာတစ္ခု မဟုတ္ပါဘူး။ အ႐ိုးပါးေရာဂါလကၡဏာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အ႐ိုးပါးေရာဂါျဖစ္သူ ၈၀ ရာခိုင္ႏႈန္းဟာ အမ်ဳိးသမီးေတြ ျဖစ္ၾကပါတယ္။ သင့္မိခင္က ေစာေစာစီးစီး ေသြးဆံုးရင္ အ႐ိုးပါးေရာဂါ
ျဖစ္ႏိုင္ေျခ ပိုမ်ားပါတယ္။ အ႐ိုးပါးေရာဂါ ကာကြယ္ႏိုင္ဖို႔ကယ္လ္စီယမ္နဲ႔ ဗီတာမင္ဒီ ပါ၀င္တဲ့ အစားအစာ
မ်ားကို စားပါ။ အသက္ ၄၀အရြယ္မွာ အ႐ိုးသိပ္သည္းဆ စမ္းသပ္စက္နဲ႔ စစ္ေဆးပါ။ အ႐ိုးပါးေရာဂါျဖစ္ေန ရင္ ကုသမႈခံယူသင့္ပါတယ္။

(၈) ကိုလက္စထေရာပမာဏ ျမင့္တက္ေနသလား

ကိုလက္စထေရာပမာဏ ျမင့္တက္တာက မ်ဳိး႐ိုးလိုက္ႏိုင္ၿပီး ႏွလံုးေသြးေၾကာက်ဥ္းေရာဂါကို ျဖစ္ေစႏိုင္ သလို ႏွလံုးေရာဂါထႏိုင္ေျခ မ်ားပါတယ္။ မိသားစု၀င္ေတြမွာ ကိုလက္စထေရာပမာဏ ျမင့္မားေနရင္ သင့္မွာလည္း မ်ားႏိုင္ေျခ ၅၀ရာခိုင္ႏႈန္း ရွိပါတယ္။ ဒါဆိုရင္ အသက္၁၈ ႏွစ္အရြယ္ကတည္းက စတင္ၿပီး ကိုလက္စထေရာ စစ္ေဆးမႈခံယူကာ မ်ားေနရင္ ေဆးေသာက္ပါ။

(၉) ဘယ္အခ်ိန္က ေသြးဆံုးခဲ့တာလဲ

သင့္မိခင္က အသက္ ၄၀ ေအာက္အရြယ္မွာ ေစာေစာစီးစီး ေသြးဆံုးခဲ့ရင္သင္ဟာ လည္း ေစာေစာစီးစီး
ေသြးဆံုးႏိုင္ေျခ ရွိပါတယ္။ အစာပိုင္းေသြးဆံုးတဲ့မ်ဳိး႐ိုးရွိရင္ သင္ရဲ႕ မ်ဳိးေအာင္ႏိုင္စြမ္းကိုသိႏိုင္ဖို႔ အပါအ၀င္
ေဟာ္မုန္းစစ္ေဆးမႈ ခံယူလုိက္ပါ။ မမ်ဳိးဥထုတ္ႏိုင္စြမ္းကို သိနားလည္ပါလိမ့္မယ္။ ေသြးဆံုးတာကို ကာကြယ္လို႔ မရတာေၾကာင့္ ေစာေစာစီးစီး ေသြးဆံုးတဲ့မ်ဳိး႐ိုးရွိရင္ မိသားစုဘ၀ကို ေစာေစာရယူပါ။

(၁၀) သြားေတြ မရွိေတာ့ဘူးလား

သြားပိုးစားတာနဲ႔ သြားဖံုးေရာဂါေတြဟာ မ်ဳိး႐ိုးလိုက္ႏိုင္ေျခ ရွိပါတယ္။ ခံတြင္းထဲက ဘက္တီးရီးယားေတြကို တြန္းလွန္ရာမွာ တံေတြးေတြက ဘယ္ေလာက္ထိေရာက္မႈ ရွိသလဲဆိုတာ သိႏိုင္ဖို႔ ေလ့လာခဲ့ရာ မ်ဳိး႐ိုးလိုက္ မႈရွိေၾကာင္း သိရပါတယ္။ သင့္မိဘေတြက သြားတုတပ္ထားရရင္၊ သြားပိုးေပါက္ ဖာေထးရရင္ သင့္မွာ လည္းျဖစ္ႏိုင္ေျခမ်ားပါတယ္။ သြားပိုးစားတာနဲ႔ သြားဖံုးေရာဂါကင္းစင္ဖို႔ သြားကို ပံုမွန္တိုက္ေပးပါ။ ဒါဆိုရင္သြားေခ်းဖတ္နဲ႔ ဘက္တီးရီးယားကပ္ၿငိမႈ ေလ်ာ့က်ေစပါတယ္။

ဇြန္ခိုင္ဦး (ေဆး၀ါးတကၠသိုလ္)